Độc đáo Lễ hội “Kin lẩu khẩu mẩu” dân tộc Thái xã Mường So
“Kin lẩu khẩu mẩu” còn được gọi là Lễ tạ ơn hay Lễ hội cốm mới - một nghi lễ quan trọng trong đời sống nông nghiệp của đồng bào dân tộc Thái được lưu truyền qua nhiều thế hệ. Lễ hội được tổ chức thường niên vào dịp cuối Thu khi lúa nếp đã cúi mình, cũng là lúc đôi trai gái rủ nhau đi chọn những bông lúa nếp trên ruộng chuẩn bị làm cốm. Đây là dịp để người Thái trắng bày tỏ lòng biết ơn trời đất, thần linh đã ban cho mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu, gia đình hạnh phúc, bản làng yên vui.
Lễ hội diễn ra với các nghi thức rước hồn lúa, cúng hồn lúa, giã cốm cầu bình an, cúng thần linh cầu phúc và tạ ơn. Trong mâm cúng, phần không thể thiếu là cốm. Lúa sử dụng làm cốm là lúa nếp thơm, ngon nhất. Cốm sau khi được làm sạch sẽ được cúng cùng những lễ vật khác là nông phẩm của người dân trong vùng. Sau phần nghi thức, những người làm lễ cùng thầy cúng thực hiện nội dung phát lộc, cầu bình an cầu cho dân làng trong bản, trong mường, cầu cho quý vị đại biểu, du khách có nhiều điều tốt đẹp, cầu phúc lộc cho gia đình và con cháu. Nghệ nhân Nhân dân Nông Văn Nảo - Thị trấn Phong Thổ chia sẻ: “Lễ hội Kin lẩu khẩu mẩu đã có từ xa xưa, hàng năm cứ đến mùa lúa chín, bà con nông nhân trên địa bàn tập trung lại để tổ chức lễ hội Kin lẩu khẩu mẩu. Đây là dịp để bà con canh tác trên cánh đồng xã Mường So nói riêng, các cánh đồng khác trên địa bàn huyện Phong Thổ nói chung tạ ơn trời, đất, nước, đồng ruộng, tổ tiên và các vị thần linh ban phúc cho con cháu có một vụ mùa bội thu. Thông qua các lễ để thờ cúng các thần linh cầu cho mưa thuận gió hòa, cầu cho con người sức khỏe, trồng trọt tốt tươi, chăn nuôi phát triển”.
Sau phần Lễ, Nhân dân trong vùng và du khách thập phương còn được tham gia phần Hội với những tiết mục văn nghệ, các trò chơi dân gian như nhảy sạp, tung còn, én cáy… Đây cũng là dịp để Nhân dân các dân tộc cùng hội tụ giao lưu văn hóa, tăng thêm sự hiểu biết, tạo điều kiện để các hoạt động văn hóa, văn nghệ, các trò chơi dân gian, phát triển, góp phần xây dựng đời sống văn hóa tinh thần vui tươi, lành mạnh. Đồng thời, phát huy sức mạnh khối đại đoàn kết toàn dân tộc, xây dựng và phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc. Chị: Lò Thị Chung - Thôn Tây An, xã Mường So phấn khởi nói “Tôi rất tự hào khi được tham trải nghiệm lễ hội Kin lẩu khẩu mẩu của dân tộc mình, vì trong lễ hội đã thể hiện, phát huy rất nhiều nét văn hóa truyền thống của dân tộc Thái trắng ở nơi đây và tôi mong muốn lễ hội này sẽ được phát huy, mở rộng hơn nữa để mọi người trên khắp mọi miền Tổ quốc cùng biết để đến tham gia và trải nghiệm”.
Việc phục dựng lễ hội nhằm cụ thể hóa Nghị quyết 04 ngày 17/02/2021 của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh Lai Châu về “Bảo tồn, phát huy bản sắc văn hóa truyền thống tốt đẹp của các dân tộc gắn với phát triển du lịch giai đoạn 2021 – 2025, định hướng đến năm 2030 trên địa bàn tỉnh Lai Châu”. Thông qua các hoạt động của lễ hội sẽ góp phần bảo tồn, phát huy bản sắc văn hoá truyền thống tốt đẹp gắn với phát triển du lịch một cách hiệu quả, phát huy được tiềm năng, tài nguyên của địa phương, tạo điểm nhấn quảng bá hình ảnh con người Mường So đến du khách trong và ngoài nước. Ông: Bùi Quang Lịch - Phó chủ tịch UBND xã Mường So cho biết “Lễ hội Kin lẩu khẩu mẩu là lễ hội mang nét đặc sắc của cộng đồng dân tộc Thái xã Mường So, được duy trì tổ chức thường xuyên từ năm 2008 đến nay. Hàng năm, lễ hội đều có những nét mới nhằm thể hiện tình yêu quê hương, đất nước, sự gắn bó của bà con với ruộng đồng vì thóc lúa là nguồn lương thực chính nuôi sống bà con, mang đến ấm no, hạnh phúc. Để tiếp tục bảo tồn phát huy bản sắc văn hóa dân tộc, những năm qua, cấp ủy chính quyền các cấp đã quan tâm có nhiều chính sách hỗ trợ nhằm phục dựng và lưu giữ nét văn hóa truyền thống độc đáo này. Từ đó, góp phần nâng cao đời sồng văn hóa tinh thần của đồng bào dân tộc Thái, gắn với việc phát triển du lịch”.
“Kin lầu khẩu mẩu” là Lễ hội mang đậm ý nghĩa của tín ngưỡng phồn thực của đồng bào dân tộc Thái trắng ở xã Mường So, cùng với nhiều các Lễ hội khác trong năm, “Kin lẩu khẩu mẩu” đang dần trở nên hấp dẫn du khách đến thăm quan và được sống trong một mùa Lễ hội với vẻ đẹp nguyên sơ, hồn hậu, tạo cho người tham gia cảm nhận được sự giao hòa của đất trời, sự no đủ, sung túc. Thông qua lễ hội giúp giữ gìn, lưu truyền bản sắc văn hóa dân tộc, những giá trị văn hóa, tâm linh cho các thế hệ mai sau.